Болашақты болжай отырып, Қытай нені дұрыс жасады?

20 қазан, онлайн «Халық Газеті» -- Әрбір маңызды тарихи кезеңде Қытай Коммунистік Партиясы әрқашан тарихи бағдар мен жағдайдың өзгеруін игере білді, дұрыс стратегияларды тұжырымдай алды. Сондай-ақ Қытай халқының тәуекелдер мен қиындықтарды жеңуіне бағыт-бағдар беріп, әрқашан дәуірдің алдыңғы қатарында жүрді. Партияның ХХ Орталық Комитетінің төртінші пленарлық отырысында «15-інші Бесжылдықтың» ұсыныстары алдағы бес жылда дамудың жоғары деңгейлі жобасын жасап, қытайлық ерекшелігі бар модернизацияның ірі жетістіктерге жетуін ілгерілетеді.

Бесжылдық жоспар ҚКП-ның елді басқаруындағы маңызды тәсілі, бұл Қытай үлгісіндегі модернизацияны түсінудің маңызды «кодексі». «Бірінші Бесжылдықтан» «Он Төртінші Бесжылдыққа» дейінгі дәйекті тақырып - елімізді заманауи социалистік елге айналдыру болды. Қытайлық ерекшелігі бар модернизация Қытайды ғана емес, дамушы елдердің модернизация процесін де өзгертті. Оны халықаралық ғалымдар ұзақ мерзімді стратегиялық жоспарлаудың үлгісі ретінде қарастырады.

Қытай үлгісіндегі модернизация екі «мүмкін емес» мәселені шешті: Батыс елдері жүздеген жыл жұмсаған индустрияландыру процесін ондаған жылдар ішінде басып өтіп, қарқынды экономикалық даму мен ұзақ мерзімді әлеуметтік тұрақтылықтың екі кереметін жасады. 8 жылда 100 миллионға жуық ауыл кедейлері кедейліктен арылып, 1,4 миллиардтан астам халық модернизацияға бірдей қадам басты. Бұл екі «бұрын-соңды болмаған» жағдай - Қытай модернизациясының ұлылығы мен бірегейлігін көрсетеді.

Қытай мұндай нәтижеге қалай қол жеткізді? Мұның кілті – бағытты дұрыс меңгеру мен идеялық жетекші болу. Партияның Орталық Комитетінің жалпы жоспарлауы мен нақты күш-жігері, Си Цзиньпиннің жаңа дәуірдегі қытайлық үлгісі бар социализм туралы ойы – қытайлық ерекшелігі бар модернизациялауға теориялық және іс-қимыл нұсқауларын берді.

Сапалы дамуды ұстану - жаңа дәуірдегі бұлжымас қағида. Қытай жаңа сапалы өндіргіш күшті тірек ете отырып, экономика мен қоғамының жан-жақты жасыл трансформациясына ықпал етті. Жаңа энергетикалық көліктердегі, жасыл зауыттардағы және жаңартылатын энергия жүйелеріндегі тамаша жетістіктерімен Қытай жасыл энергетика саласындағы әлемдік көшбасшыға айналды. «Тұнық су мен жасыл таулар - баға жетпес байлық» тұжырымдамасы ұсынылғанына 20 жыл толды, ол жаһандық тұрақты даму үшін қытайлық шешімдерді ұсына отырып, экологиялық өркениет құрылысының әртүрлі салаларында терең тамыр жайды.

Халықты негіз ете отырып, сапалы даму мен сапалы өмірдің үйлесуіне ықпал етті. Қалаларды жаңарту және ауылдарды жандандыру сияқты шаралар адамдардың өмір сүру жағдайларын үнемі жақсартып отырды, қала мен ауыл тұрғындары арасындағы табыс алшақтығы азая түсті. 1,4 миллиардтан астам халқы бар ультра ауқымды нарық тұрақты өсуге серпін берді, халықтың қалауы - дамуға ықпал ететін қуат көзіне айналды.

Жалпы даму мен қауіпсіздікті ұстану, жоғары тиімді басқару арқылы модернизацияның тұрақтылығын қамтамасыз ете білді. Заңның үстемдігін құру тұрақты түрде алға жылжуда, ал Жеке экономиканы ынталандыру туралы заң мен шетелдік инвестициялар туралы заң бизнес ортасын бекемдеді; Цифрлық басқару тиімділікті арттырып, жергілікті өзін-өзі басқару жүйесі үнемі жетілдірілуде. «Қытайлық басқару моделі» елдің жүйелік артықшылығын айқын көрсетіп отыр.

Сыртқы әлемге жоғары деңгейдегі ашықтықты кеңейтуді ұстанып, бейбіт даму жолымен жүрді. Көп жыл бойы Қытай 100 миллиард АҚШ долларынан астам шетелдік инвестицияларды тартты және пилоттық еркін сауда аймағы мен ЭКСПО көрмесі сияқты платформалары кеңейіп, ашылды. Қытайдың «Бір белдеу, бір жол» бастамасы және «Жаһандық даму» бастамасы сияқты бағдарламалары «Тағдыры ортақ адамзат қауымдастығы» құрылысына үлес қосып, ірі елдің жауапкершілігін көрсете алды.

Біздің еліміздің социалистік модернизация мақсатына жетуіне 10 жыл қалды. Жан-жақты заманауи социалистік державаға айналу мақсатына небәрі 20 жылдан астам уақыт қалды. Біз социалистік модернизацияны түбегейлі жүзеге асыруда шешуші прогреске қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін «15-інші Бесжылдықты» дамытудың мақсаттарын, міндеттері мен стратегиялық шараларын жоспарлап, жүзеге асыруымыз керек.