Қытай мен Қазақстан арасындағы достық қарым-қатынасты нығайтуға күш қосып, «Бір белдеу, бір жол» негізгі құрылысын сапалы ілгерілетуге бірлесіп атсалысайық

31 мамыр, онлайн «Халық Газеті» -- «Халық газетінің» электронды оқу экранының Алматыда орнатылуына орай 2025 жылдың 28 мамыры күні таңертең Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде үгіт-насихат іс-шарасы өтті. Шарада «Халық газеті» бас редакторының орынбасары, аға редактор Фан Цзяншань сөз сөйледі.

Құрметті қонақтар!

Баршаңызға қайырлы таң!

Қазақстан - ҚХР Төрағасы Си Цзиньпиннің «Бір белдеу, бір жол» бастамасын бірлесіп құруды ұсынған алғашқы ұлы ел. Бұл «Бір белдеу бір жолды» бірлесіп құрудың үлкен тәжірибесі жемісті нәтиже берген ыстық топырақ. Тарихты жылы еске алып, болашаққа деген тамаша көзқарастың жетегінде, мен Қазақстанға бүгін таңертең ерте жеттім. Осынау Алматыға, Қытай мен Қазақстан халқы арасындағы байланыстың тамаша үлгісі «алма қаласына» келдім. 90 жылдан астам тарихы бар әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне «Бір экранда, бір ағыста, қолдасып бірге ілгерілейік» тақырыбындағы «Халық газеті» электронды оқу экранының үгіт-насихат іс-шарасына қатысу үшін келдім, аздап толқып тұрмын.

Ең алдымен, «Халық газетінің» президенті Шаолян мен Бас редактор Чен Цзяньвэннің атынан «Халық газетінің» іс-шарасына қатысқан барлық құрметті қонаққа ыстық сәлем жолдап, шын жүректен алғысымды білдіргім келеді!

Құрметті достар!

«Достық деген кездейсоқ таңдау емес, ол ниеттестіктің нәтижесі». «Халық газетінде» жарияланған достықпен және ынтымақтастықпен үндесетін екі репортаж жинағы - соның шынайы бейнесі. Оның бір тобы - «Халық газеті» жариялаған есептерге сәйкес, бір уақытта «Бір белдеу, бір жол» және «Қазақстан» сөздерін қамтитын 1800-ден астам мақала. Тағы бір тобы - мен «Халық газетінің» халықаралық репортажына жауапты болған екі жыл бір айдың ішінде газет қолжазбаларында Қазақстан туралы 600-ден астам репортаж болған. Олардың ішінде 11 мақалада қытайлық композитор Сянь Синхай мен қазақстандық композитор Бақытжан Байқадамовтың Алматыда кездесіп, бір-біріне бауыр басып, қиындықтарды бірге жеңіп, жақын достарға айналғаны туралы әсерлі оқиға баяндалды.

ҚХР Төрағасы Си Цзиньпин Қытай мен Қазақстанның екі композиторының Алматыда кездесуінің тамаша тарихын әртүрлі халықаралық іс-шараларда бірнеше рет атап өтті. Қазіргі уақытта бұл оқиға болған Алматыдағы Сянь Синхай көшесі мен Байқадамов көшесі болсын, Сянь Синхайдың ата жұрты - Қытайдың Гуанчжоу қаласы Паньюй аумағындағы «Сянь Синхай - Байқадамов достық жолы» болсын, уақыт пен кеңістіктен аттап, мұра болып жалғасқан, адамдар жүрегін толқытқан қымбат достықтың символына айналды. Қытай мен Қазақстан мемлекет басшыларының қолдауымен екі елдің режиссерлері де осы оқиға негізінде, бірлесіп «Композитор» фильмін түсіріп, мәңгілік достыққа деген ортақ тілектерін жеткізді. Бұл тарих әлдеқашан Қытай мен Қазақстан халқының жылы және құнды ортақ жадына айналды, сондай-ақ осы терең достықты сақтау және мұра ету жауапкершілігі мен миссиясын өз мойнымызға алу туралы бізге шабыт береді.

Қытай мен Қазақстан – тау мен өзені тұтасқан, тағдыры ортақ жақын көрші, жақсы дос, сенімді серіктес. Екі халықтың мыңдаған жылдар бойы достық алмасу тарихы бар. Екі ел бірге шығыс пен батысты байланыстыратын ежелгі Жібек Жолының, өзара өркениет алмасудың тамаша дастанын жазды. 2013 жылдың қыркүйегінде ҚХР Төрағасы Си Цзиньпин алғаш рет Қазақстанда «Жібек Жолының экономикалық белдеуін» бірлесіп құру бастамасын ұсынып, Қазақстанның барлық саласынан оң жауап алды. Алғашқы күннен бастап Қазақстан берік қолдау көрсетіп, белсенді түрде қатысып, Қытай-Қазақстан қатынастарының дамуы жаңа кезеңге аяқ басты. 10 жылдан астам уақыттан бері, «Бір белдеу, бір жол» бастамасы іргетастарды, тіректер мен арқалықтарды орнатудан бастап, тамыр жайып, ұзақ мерзімді дамуға дейін ашық және инклюзивті, өзара тиімді және ортақ ұтысқа жететін халықаралық ынтымақтастық платформасына айналды. Бұл халықаралық қауымдастық жалпы құптайтын жаһандық қоғамдық өнім. Ғасырлар бұрын Теңіз тасымалы дәуірінің ашылуына байланысты халықаралық саудадағы «теңіз және құрлық өзгерістері» салдарынан зиян тартқан Азия-Еуропа құрылығының ішкі аумақтары, «Бір белдеу, бір жолдың» тиімділігін пайдаланып, жаһандық маңызы бар көлік-тасымал торабына қайта оралуда. Тауарлар мен капиталдың шексіз ағыны нәтижесінде даму дивидендтері мен ынтымақтастық мүмкіндіктерінің таусылмас ағыны пайда болды. Қытай мен Қазақстан «Бір белдеу, бір жол» бірлескен құрылысын маңызды желі ретінде пайдалана отырып, түрлі салалардағы ынтымақтастықта жемісті нәтижелерге қол жеткізді. Осылайша, Қытай мен Қазақстан арасындағы мыңжылдық «Жібек Жолы» достығы өзара тиімді ынтымақтастықты тереңдететін жаңа күш болып жаңғырды. Болашаққа көз жүгіртсек, екі ел арасындағы достықтың, өзара тиімді ортақ ұтыстың, дамуға беталудың ертеңі өте жарқын.

Құрметті достар!

Қытай мен Қазақстан арасындағы дипломатиялық қатынастар орнағаннан бері 30 жылдан астам уақыт ішінде Қытай-Қазақстан қарым-қатынасы барған сайын алға жылжып, тату көршілік достықтан стратегиялық серіктестікке, мәңгілік жан-жақты стратегиялық серіктестікке үздіксіз ілгерілеп жатыр. Екіжақты қатынастардың бірегей позициясын орнатты. Өзара сыйластықтың, тату көршіліктің, бір кемеде болудың, өзара тиімді ортақ ұтысқа жетудің жаңа ұлттық қатынасын орнатты. Бұл екі тараптың дамуы мен жандануына күшті қолдау көрсетіп, аймақтық бейбітшілік пен тұрақтылыққа қуатты серпін берді және екі елдің халқына пайда әкелді.

Қазіргі уақытта Қытай бейбітшіліктің, тыныштықтың, өркендеудің, сұлулықтың, достықтың «Бес ірі саябағын» салу үшін прагматикалық және тиімді оң әрекеттерді жасап келеді. Қытай әрқашан Қытай-Қазақстан қатынастарын стратегиялық және ұзақ мерзімді тұрғыдан бағалайды, Қазақстанды Қытайдың перифериялық дипломатиясының басым бағыты және Орталық Азиядағы маңызды серіктес ретінде қарастырады. Президент Қ.К.Тоқаев: «Достық - Қазақстан мен Қытайдың ортақ байлығы және ол алтыннан да қымбат», - деген болатын. Мемлекет басшыларының дипломатиясының басшылығымен Қытай мен Қазақстан барлық деңгейдегі алмасулар мен әртүрлі салалардағы ынтымақтастықтың әлеуетін толық іске асырады. Қытай мен Қазақстан арасындағы тұрақты және жан-жақты стратегиялық серіктестікті одан әрі жоғары деңгейде нығайтады. Дәуірлік достығы бар, жоғары өзара сенімге ие, қуаныш пен қайғысы бір, өркендеуді бірге бөлісетін тағдыры ортақ қауымдастық құруды ілгерілетеді. Мәдени алмасуларды одан әрі тереңдету, ауқымды өркениетті диалогтар жүргізу, мәдени ынтымақтастықты нығайту, екі ел халқының бір-бірін тануын арттыру, жан-жақты ынтымақтастық үшін, әлеуметтік қоғамдық пікірдің берік негізін құру үшін алмасу тетіктерін жаңарту қажет. Осыған байланысты бұқаралық ақпарат құралдары өз міндеттерін орындауға міндетті және әлі де көп жұмыс істеу керек.

Қытайдың ең ықпалды негізгі бұқаралық ақпарат құралы ретінде «Халық газеті» 77 жыл бойы дәуірмен бірге ілгерілеп, заман дауысын жеткізіп, өркениетті диалогты насихаттап келеді. Дәстүрлі мағынадағы газет парақтарынан бастап, цифрлық технологияның әлеуетін толық көрсететін негізгі бұқаралық ақпарат құралының жаңа түріне айналды. Қазіргі уақытта «Халық газетінде» газет, журнал, онлайн, мобильді, микроблок, экран және әлеуметтік желі сияқты ақпарат тарату әдісінің 10-нан астам түрі, сондай-ақ 470-тен астам онлайн медиа платформасы бар. Барлық ақпарат тарату құралдарын пайдаланушылардың жалпы саны 1,5 миллиардтан асты. Олардың ішінде «Халық газеті» негізін қалаған электронды газет оқу экраны 15 жыл бойы жұмыс істеп, Қытайдың әртүрлі қоғамдық орындарында кеңінен қолданылып, әр күні орта есеппен 142 миллион адамға жетіп отырды. Соңғы екі жылда «Халық газеті» 7 елдің 12 қаласында 23 электронды газет экранын орнатып, «ақпарат терезесін», «ой терезесін», «мәдениет терезесін» және «байланыс терезесін» ашты. Көптеген шетелдік бұл «экран медиасын» әлеммен танысу және Қытайды жан-жақты түсіну үшін «терезе» ретінде пайдаланады.

Бүгін «Халық газеті» жаңа және ескі достарын әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне кездесуге шақырып, Солтүстік батыс политехникалық университетінің қазақстандық филиалында, Абылайхан атындағы Халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің жанындағы Конфуций институтында, Қытайдың ICBC банкінің Алматыдағы банкінде «Халық Газеті» электронды газет оқу экранының ресми ашылуына куә болуға ұсыныс етіп отыр.

Бұл, әрине, «Халық газеті» электронды оқу экранын шетелде насихаттау бойынша ең ірі шара. Осы уақытқа дейін «Халық газетінің» Астана мен Алматыда орнатқан электронды газет оқу экранының жалпы саны 9-ға жетті. Әртүрлі жергілікті сипаттамаларға сәйкес, «бір экран, бір стратегия» дизайны жүзеге асырылып жатыр. Қытай, қазақ және ағылшын тілдеріндегі мазмұн қамтамасыз етілген. Функционалды, контексттелген, бағытты мәдени және ақпарат қызметін өтейді. Бұл Қытай мен Қазақстан халқының «экран медиасы» құралында тамаша мазмұндар мен жағымды әуендерді бірлесіп тарату бойынша жаңа қадам жасағанын көрсетеді.

Көріп отырғаныңыздай, «Халық газеті» ұсынған электронды оқу экранының соңғы нұсқасындағы тартымды мазмұн аймағында, «Си Цзиньпин айтқан әңгімелер» атты көп сериялы анимациялық фильм көрсетілген. Мультфильмнің әр эпизоды Төраға Си Цзиньпин айтқан оқиғаның төңірегінде өрбиді, ондағы терең мағыналарды түсіндіреді. Соның ішінде Қазақстанға қатысты Сянь Синхай мен Русланның әңгімелері де бар.

Бұған дейін Қытай шетелдік мәдени алмасулар туралы баяндайтын анимациялық фильмдердің бірқатар эпизоды ағылшын тілінде түсірілді. Олар Таиландта, Индонезияда және басқа елдерде іске қосылған «Халық газеті» электронды оқу экранында көрсетілгеннен кейін кеңінен тамаша аңыстар қозғады. Кейбір серіктестер фильмнің тай және индонезиялық нұсқаларын аударуды да ұсынды. Бұл жолы «Халық газеті» цифрлық коммуникация компаниясы Абылайхан атындағы Халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінің жанындағы Конфуций институтымен бірлесіп, осы анимация сериясының қазақ тіліндегі нұсқасын шығаруға ниеттеніп отыр. Бұл толығымен құптап, асыға күтуге тұрарлық оқиға.

Бұл да бізге сенім бағыштайды. Қытай мен Қазақстан халқының осы ашық және ортақ «экран медиасы» құралын игілікке пайдалануын, достық пен ынтымақтастықтың әуенін бірге таратуын, адамдар жүрегін тоғыстыратын «Цифрлық Жібек Жолының» керемет суретін бірлесіп салуын асыға күтеміз.

Құрметті достар!

«Ізгілік жалғыз қалмайды, жолдасы болады». Қытай да, Қазақстан да өздерінің дамуы мен жандануының маңызды кезеңінде, модернизация жолындағы сапарластар. Халықаралық жағдай қалай өзгерсе де, Қытайдың екі ел достығын сақтауға деген бастапқы ниеті мызғымайды, жан-жақты ынтымақтастықты ілгерілетудегі табандылығы өзгермейді, өзара негізгі мүдделі мәселелерде бір-бірін қолдауға деген беталысы бұлжымайды, өз елдерінің даму мақсаттарына қол жеткізуге деген сенімінен айнымайды. Біз екі ел арасындағы дәстүрлі достық пен жан-жақты ынтымақтастықты мұра етіп, дамытуға толық сенімдеміз. Дәуірлік достығы бар, жоғары өзара сенімге ие, қуаныш пен қайғыда бірге болатын тағдыры ортақ Қытай-Қазақстан қауымдастығының болашағына толық сенімдеміз.

Біз бастапқы ниетімізді ұстанып, бір-бірімізге көмектесіп, өзара қолдаудың тамаша дәстүрін жалғастырайық. Саяси өзара сенімді тереңдетіп, дамудың стратегиялық ұштасуын ілгерілетіп, бір-біріміздің негізгі мүдделерімізді берік қорғайық және тату көршілік пен достық тұжырымдамасы ұрпақтан-ұрпаққа жалғасуы үшін бір-бірімізге сенімді тірек болайық. Қытай-Қазақстан тағдыр қауымдастығының неғұрлым коннотациясы мен өміршеңдігін қалыптастыру үшін бірлесіп жұмыс істеп, Қытай мен Қазақстан арасындағы салауатты, тұрақты және шынайы достық қарым-қатынасты бірлесіп нығайтайық. «Бір белдеу, бір жолды» жоғары сапада құрып, екі ел арасындағы тұрақты және жан-жақты стратегиялық серіктестікті дамытудың негізгі тақырыбын үздіксіз алға жылжытайық. Қытай мен Қазақстанның дамуын жандандыруға, тіпті аймақтың және әлемнің бейбіт дамуына конструктивті рөл атқарайық және жаңашыл қуат болып қосылайық!

Осы үгіт-насихат іс-шарасына сәттілік тілеймін!

Баршаңызға мықты денсаулық, жұмыстарыңызға табыс және бар жақсылықты тілеймін!

Баршаңызға рақмет!